Fizička lica koja su u 2022. godini ostvarila dohodak preko 3.719.376 dinara, imaju obavezu da do 15. maja Poreskoj upravi podnesu poresku prijavu za godišnji porez na dohodak građana i plate poresku obavezu po osnovu dohotka ostvarenog u prošloj godini. Reč je o „ekstra porezu“ koji jednom godišnje plaćaju praktično svi oni koji imaju neto zaradu veću od proseka, odnosno više od 309.948 dinara mesečno.
Ukoliko poreski obveznik do navedenog datuma ne podnese poresku prijavu, Poreska uprava će protiv poreskog obveznika nadležnom prekršajnom sudu podneti zahtev za pokretanje prekršajnog postupka.
Poreski obveznici godišnjeg poreza na dohodak građana su: rezidenti (oni koji su dohodak ostvarili u Srbiji i u drugim državama) i nerezidenti (dohodak ostvaren u Srbiji).
Na osnovu zvaničnih podataka Republičkog zavoda za statistiku, godišnja prosečna zarada bez poreza i doprinosa u Srbiji u 2022. iznosila je 899.196,00 dinara.
Prvi put unapred popunjena poreska prijava
Novina u 2023. godini je to da se godišnji porez na dohodak građana na prihode ostvarene u 2022. godini obračunava i plaća po sistemu samooporezivanja, a ne po rešenju poreskog organa kako je to bilo ranije.
Po ovoj izmeni, Poreska uprava Republike Srbije je ta koja je poreskim obveznicima ove godine unapred ponudila popunjenu poresku prijavu, vodeći se raspoloživim podacima iz službenih evidencija o prihodima građana. Shodno tome, ona fizička lica koja su u 2022. godini ostvarila dohodak viši od 3.719.376 dinara, dužna su da najkasnije do 15. maja na portalu ePorezi provere podatke u unapred popunjenoj poreskoj prijavi i tako podnesu prijavu. Ukoliko se iskazani podaci Poreske uprave ne slažu sa podacima koje fizičko lice ima, u tom slučaju je fizičko lice odnosno poreski obveznik dužan da samostalno izvrši eventualne korekcije. Tako korigovanu prijavu na istom tom mestu treba da podnese prihvatanjem opcije „Potpiši i podnesi“.
Ukoliko poreski obveznik do 15. maja sam ne podnese poresku prijavu, Poreska uprava će to učiniti umesto njega. Poreska prijava se po novom pravilu podnosi isključivo u elektronskom obliku preko portala Poreske uprave ePorezi. U onim slučajevima u kojima Poreska uprava nije pripremila unapred popunjenu poresku prijavu i postavila je na portal ePorezi, poreski obveznici koji su u 2022. godini ostvarili dohodak viši od 3.719.376,00 dinara, u obavezi su da sami popune i podnesu poresku prijavu takođe u elektronskom obliku preko portala Poreske uprave, najkasnije do 15. maja.
Da bi pristupio portalu Poreske uprave, poreski obveznik mora da poseduje Kvalifikovani elektronski sertifikat, a ukoliko ga ne poseduje, može da ovlasti drugo fizičko lice (rezidenta Srbije) koji ima kvalifikovani elektronski sertifikat.
Korisničko uputstvo za podnošenje poreske prijave o obračunatom godišnjem porezu na dohodak građana.
Kako se zapravo izračunava iznos godišnjeg poreza na dohodak građana?
Dohodak za oporezivanje je razlika između ostvarenog dohotka i neoporezivog iznosa. Od ostvarenog dohotka u toku godine najpre se odbija gore navedeni neoporezivi iznos 3.719.376 dinara. Zatim se od dohotka za oporezivanje odbijaju lični odbici.
Za poreskog obveznika lični odbitak je - 40% prosečne godišnje zarade (u 2022. godini je 495.917 dinara), dok je za izdržavanog člana porodice -15% prosečne godišnje zarade (u 2022. po članu porodice 185.969 dinara). Ovde je važno uzeti u obzir to da iznos ličnih odbitaka može biti maksimalno 50% dohotka za oporezivanje.
Dodatno, za one obveznike koji poslednjeg dana kalendarske godine za koju se utvrđuje porez, imaju manje od 40 godina života, zbir pojedinih stavki godišnjeg dohotka umanjuje se za iznos tri prosečne godišnje zarade po zaposlenom, isplaćene u Srbiji u godini za koju se utvrđuje porez.
Sledi obračun osnovice godišnjeg poreza odnosno razlike između dohotka za oporezivanje i ličnih odbitaka. Godišnji porez na dohodak se plaća po dve osnovice: osnovica na koju se plaća porez od 10% i osnovica na koju se plaća porez od 15%.
Dobijeni iznos predstavlja godišnji porez na dohodak građana koji određeno lice treba da plati za minulu kalendarsku godinu.
Podsetnik na poreski kalendar – sve obaveze do 15.5.2023.
Pored podnošenja poreske prijavu za godišnji porez na dohodak građana, podsećamo da je 15. maj 2023. rok za još nekoliko važnih obaveza:
- Plaćanje akontacije poreza na prihode od samostalne delatnosti za prethodni mesec
- Podnošenje poreske prijave za godišnji porez na dohodak građana za prethodnu godinu. Poreska prijava se podnosi na Obrascu PP GPDG - Poreska prijava za utvrđivanje godišnjeg poreza na dohodak građana
- Plaćanje doprinosa na prihode od samostalne delatnosti za prethodni mesec
- Plaćanje doprinosa za sveštenike i verske službenike, za domaće državljane zaposlene u inostranstvu i za inostrane penzionere za prethodni mesec
- Plaćanje doprinosa za samostalne umetnike za drugi kvartal 2023.
- Plaćanje doprinosa za poljoprivrednike za drugi kvartal 2023.
- Podnošenje poreske prijave i plaćanje doprinosa za obavezno socijalno osiguranje za osnivače, odnosno članove privrednog društva za prethodni mesec. Prijava se podnosi na Obrascu PP OD-O - Poreska prijava o obračunatim doprinosima za obavezno socijalno osiguranje za osnivače, odnosno članove privrednog društva
- Podnošenje poreske prijave i plaćanje PDV za prethodni mesec. Prijava se podnosi na Obrascu PPPDV - Poreska prijava za porez na dodatu vrednost
- Podnošenje obrasca PID PDV 1 za april mesec ako je u aprilu mesecu ispunjen jedan od kriterijuma za sticanje statusa obveznika PDV koji pretežno vrši promet dobara u inostranstvo
- Plaćanje akontacije poreza na dobit pravnih lica za prethodni mesec
- Plaćanje obračunate akcize za period od 16. do kraja prethodnog meseca
- Podnošenje poreske prijave za obračun akcize za prethodni mesec, na Obrascu PP OA
- Podnošenje prijave o obračunu akcize na električnu energiju za krajnju potrošnju za prethodni mesec na Obrascu PP OAEL i plaćanje akcize.
